Chủ nhật, 28/12/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Thượng tá Công an kể chuyện làm báo ở Sài Gòn trước ngày giải phóng

Song Hoa
- 07:00, 29/04/2025

(DNTO) -   Tại miền Nam trước năm 1975, hầu hết các tờ nhật báo đều tập trung tại Sài Gòn với khoảng 50 tờ. Dù báo chí Sài Gòn thời điểm đó rất đa dạng, thậm chí phức tạp, nhưng nhìn chung, dòng thông tin chủ lưu vẫn là tình cảm dân tộc, mong muốn hòa bình, thống nhất đất nước.

Báo chí đối lập (công khai hoặc kín đáo) lại chiếm được diễn đàn thông tin. Có tờ đối lập công khai, chống đối chính quyền Sài Gòn quyết liệt như tờ nhật báo Tin Sáng của chủ nhiệm kiêm chủ bút Ngô Công Đức. Tờ Bút Thép do chủ bút Lê Hiền (Cao Minh Hựu) sáng lập ngày 8/8/1971 được xem là tờ đối lập chân chính.

Chủ bút Lê Hiền sinh năm 1932 trong gia đình có 7 anh em tại Cần Thơ. Các anh em trong gia đình của ông đều tham gia hoạt động cách mạng từ rất sớm, trong đó 3 người anh là liệt sĩ hy sinh trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Năm 17 tuổi, Cao Minh Hựu là cán bộ Ban Quân báo Khu 9 có nhiệm vụ tập hợp thông tin về hoạt động của địch từ Rạch Giá, Hà Tiên. Sau hiệp định Geneve năm 1954, Cao Minh Hựu về công tác tại Ban Trí vận, Tỉnh ủy Cần Thơ. Hai năm sau, do yêu cầu công tác và tình hình chiến sự lúc bấy giờ, Cao Minh Hựu được lệnh chuyển vùng lên Sài Gòn hoạt động trong lĩnh vực báo chí. Trong vỏ bọc của ký giả, Cao Minh Hựu đã có cơ hội tiếp cận với nhiều nguồn tin quan trọng trong quần chúng nhân dân và giới cầm quyền chế độ Việt Nam Cộng hòa.

Bút Thép là một trong số những tờ nhật báo, ngoài việc phản ánh những vấn đề dân sinh, xã hội của người dân Sài Gòn dưới chế độ cầm quyền Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu, Bút Thép còn mạnh dạn chỉ trích chế độ Nguyễn Văn Thiệu không hợp lòng dân, đàn áp học sinh, sinh viên, bắt bớ tù đày những người yêu nước… Tờ báo nổi tiếng giai đoạn 1971 – 1973 của làng báo Sài Gòn, gắn liền với tên tuổi của chủ bút Lê Hiền.

Cuộc đấu tranh của báo giới đối lập tại Sài Gòn ngày một mạnh mẽ, buộc chính quyền Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu ký “sắc luật số 007” ngày 4/8/1972 thường gọi là “luật báo chí 007” khiến làng báo điêu đứng. Mấu chốt của luật 007 là phải “đóng tiền ký quỹ tại Tổng Nha ngân khố”, với số tiền là 20 triệu đồng (nhật báo) và 10 triệu đồng (tạp chí định kỳ).

Đây là tiền do chủ nhiệm hoặc chủ bút, hoặc quản lý đứng tên, dành để bảo đảm việc thanh toán các ngân hình, án phí và tiền bồi thường thiệt hại dân sự. Thời điểm này, vàng chỉ có giá 16.000 đồng/lượng nên số tiền ký quỹ là rất lớn.

Các ký giả xuống đường trong phong trào “ký giả ăn mày” năm 1974

Các ký giả xuống đường trong phong trào “ký giả ăn mày” năm 1974

Ngày 8/9/1974, một cuộc họp liên tịch đã được hội chủ báo tổ chức. Cuộc họp đã bầu ra Ủy ban đấu tranh đòi tự do báo chí do ông Nguyễn Văn Binh, dân biểu đối lập, làm chủ tịch. Nhiệm vụ trước hết của Ủy ban này là chống lại việc thi hành luật 007. Hình thức đấu tranh “ký giả xuống đường đi ăn mày” được thống nhất.

Ngày 10/10/1974 với bị gậy, nón lá và khẩu hiệu mang trên ngực, những người làm báo, dân biểu và một số thành phần khác đã tập hợp tại số 15 đường Lê Lợi. Sau khi ký giả Nguyễn Kiên Giang, chủ tịch Nghiệp đoàn ký giả Nam Việt, đọc lời tuyên bố “ký giả phải đi ăn mày vì luật 007”.  

Một biển người như thác lũ tràn về công trường Quách Thị Trang (quận 1 ngày nay). Đồng bào các giới đứng dài theo hai bên đại lộ Lê Lợi chờ “đoàn ký giả ăn mày” kéo đến để nhập cuộc. “Tất cả, từ những ký giả lão thành sống lâu năm trong nghề báo cho tới những ký giả tập sự cũng đều tham gia. Từ một chị bán hàng cũng phải bỏ hết thúng gióng hàng hóa, cầm gánh lăn xả vào, từ một anh hàng thịt cũng biết cầm con dao lên, mắt sáng quắc đang trong tư thế sẵn sàng chuẩn bị, từ một anh thợ hớt tóc cũng đều biết dừng lại cầm cây kéo lên chờ giờ hành động, từ một anh xích lô cũng thôi đạp để tiễn mừng đón đưa. Cuộc đấu tranh của làng báo Sài Gòn chống chính quyền Nguyễn Văn Thiệu đã đạt được mục tiêu, giáng một đòn chí tử vào chủ trương đàn áp báo chí. Tổng thống Thiệu choáng váng trước đòn đau này”, ông Cao Minh Hựu kể.

Sau vụ “ký giả ăn mày”, Bút Thép cùng nhiều tờ báo khác vẫn hoạt động cho đến ngày 3/2/1975, chính quyền Nguyễn Văn Thiệu đã đàn áp bằng cách đóng cửa tờ Bút Thép, chủ bút Lê Hiền bị bắt với tội danh “hoạt động có lợi cho Cộng sản”, chúng đưa ông về giam tại Nha cảnh sát Đô Thành Sài Gòn. Chiều ngày 29/4/1975, Chuẩn tướng, Luật sư Triệu Quốc Mạnh, Chỉ huy trưởng Cảnh sát Sài Gòn - Gia Định xuất hiện, mở tung cánh cửa buồng giam trả tự do cho những người tù cách mạng. Luật sư Mạnh là người của ta, ông là một thành viên thuộc Ban Trí vận Mặt trận Sài Gòn - Gia Định.

Ký giả Lê Hiền, chủ bút nhật báo Bút Thép từng nổi tiếng trong làng báo Sài Gòn trước năm 1975 là Thượng tá Cao Minh Hựu

Ký giả Lê Hiền, chủ bút nhật báo Bút Thép từng nổi tiếng trong làng báo Sài Gòn trước năm 1975 là Thượng tá Cao Minh Hựu

Niềm vui không sao tả xiết trong lòng của Cao Minh Hựu khi ông được trở về trong vòng tay của gia đình sau những tháng ngày bị giam cầm, nhưng có một hạnh phúc lớn lao hơn với ông vào sáng ngày hôm sau, chính là thời khắc giải phóng Sài Gòn. “Dù đã biết trước ngày này sẽ tới nhưng tôi vẫn cứ lâng lâng sung sướng, vỡ òa trong niềm hạnh phúc”, ông Cao Minh Hựu chia sẻ ngày đón nhận hòa bình của đất nước tròn 50 năm trước.

Sau giải phóng, ông Hựu về lại đơn vị là Đoàn 22, Cơ quan Quân báo thuộc Bộ tham mưu Quân giải phóng miền Nam. Năm 1977, ông chuyển sang Công an TP Hồ Chí Minh công tác, làm nhiệm vụ bảo vệ An ninh văn hóa tư tưởng cho đến năm 1999, ông nghỉ hưu với quân hàm thượng tá.

50 năm sau ngày đất nước giải phóng, Thượng tá Cao Minh Hựu khi đã ở tuổi 93 vẫn tích cực tham gia nhiều hoạt động. Ông làm Chủ nhiệm Khối báo chí của Câu lạc bộ Truyền thống kháng chiến TP Hồ Chí Minh, cùng thế hệ trẻ viết tiếp câu chuyện hòa bình của dân tộc.  

Tin khác

Thời sự - Chính trị
Việc tận dụng tốt kỳ nghỉ dài này không chỉ giúp người lao động gắn kết hơn với doanh nghiệp mà còn là "thời điểm vàng" để các thương hiệu trong lĩnh vực du lịch, lữ hành và bán lẻ triển khai các chương trình thu hút khách hàng, tận dụng tối đa nhu cầu vui chơi, mua sắm tăng cao dịp đầu năm mới 2026.
3 ngày
Thời sự - Chính trị
Kinh tế Mỹ ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng trong quý 3, vượt xa các dự báo trước đó nhờ sức mua mạnh mẽ của người tiêu dùng và hoạt động xuất khẩu khởi sắc. Tuy nhiên, những lo ngại về lạm phát và thị trường lao động suy yếu đang đặt ra câu hỏi về tính bền vững của đà tăng trưởng này trong những tháng cuối năm.
3 ngày
Thời sự - Chính trị
Sáng 23/12/2025, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII họp phiên bế mạc. Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu bế mạc Hội nghị.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Sáng 21/12, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị công bố thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết việc thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam chính là thời điểm Việt Nam mở cánh cửa hội nhập công nghệ tài chính, xanh hóa nền kinh tế.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Chính phủ ban hành Nghị định số 326/2025/NĐ-CP ngày 18/12/2025 quy định về đất đai và môi trường trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Góp phần cùng Chính phủ hiện thực hóa mục tiêu đưa Việt Nam vào nhóm 30 nền kinh tế hàng đầu thế giới vào năm 2030.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Điểm cầu trung tâm đặt ở Lễ khởi công Dự án đầu tư xây dựng Khu đô thị thể thao Olympic được tổ chức tại xã Thượng Phúc do UBND thành phố Hà Nội là cơ quan chủ quản.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Viên chức được góp vốn, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp, hợp tác xã, bệnh viện, cơ sở giáo dục, tổ chức nghiên cứu khoa học ngoài công lập, trừ trường hợp pháp luật về phòng, chống tham nhũng, pháp luật về doanh nghiệp hoặc pháp luật về ngành, lĩnh vực có quy định khác.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục hoàn thiện thể chế, quyết liệt tháo gỡ các “điểm nghẽn” do quy định pháp luật, nhằm tạo động lực mạnh mẽ cho phát triển đất nước trong giai đoạn mới.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Sản lượng công nghiệp và doanh số bán lẻ của Trung Quốc vừa ghi nhận mức tăng trưởng thấp nhất trong hơn một năm qua. Dữ liệu mới nhất cho thấy nhu cầu nội địa yếu ớt trong khi thặng dư thương mại đạt kỷ lục, đặt ra thách thức lớn cho các nhà hoạch định chính sách trong việc tìm kiếm động lực tăng trưởng mới cho năm 2026.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Trong bối cảnh thị trường tài chính liên tục biến động, nhiều khách hàng sở hữu nguồn tiền nhàn rỗi dài hạn có nhu cầu tìm kiếm những kênh đầu tư an toàn, lãi suất ổn định và ít rủi ro. Thấu hiểu điều đó, BIDV giới thiệu sản phẩm Chứng chỉ tiền gửi Phát Lộc - giải pháp đầu tư hấp dẫn dành cho khách hàng với mức lãi suất ưu đãi cố định.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Herbalife Việt Nam vừa được xếp hạng trong danh sách “Top 100 Doanh nghiệp bền vững Việt Nam 2025” theo đánh giá của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI).
3 tuần
Thời sự - Chính trị
Chỉ sau một ngày đêm, người giàu sang cũng như người nghèo khó trong vùng lũ lụt ở Khánh Hòa đều không còn gì để ăn, không còn áo quần để mặc, nhà ai cũng như một bãi chiến trường. Không gian nồng nặc mùi rác và xác động vật đang phân hủy.
3 tuần
Thời sự - Chính trị
Nhân kỷ niệm 34 năm thành lập (21/12/1991 – 21/12/2025), Sacombank triển khai chương trình ưu đãi đặc biệt “Triệu ưu đãi – Trọn tri ân” với hàng loạt khuyến mãi hấp dẫn có tổng kinh phí hơn 12 tỷ đồng dành cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp xuyên suốt tháng 12/2025.
3 tuần
Thời sự - Chính trị
Sáng 29/11, niềm vui đã đến với các em học sinh xã Mỏ Cày, xã Thành Thới, xã Nhuận Phú Tân, tỉnh Vĩnh Long, khi được đón nhận những suất học bổng từ Tập đoàn TTC.
3 tuần
Xem thêm